Gud kom til sĂžppelbyen

Gud hÞyrde ropa frÄ eit samfunn av forakta og avviste menneske, dei som stÄr nedst pÄ rangstigen i det egyptiske samfunnet. Zabbaleenarane, eller «sÞppelfolket» bur i bydelen Mokkatam, 20 minutt med bil frÄ sentrum av den egyptiske hovudstaden Kairo.

Internasjonale nyheter
Fader Saman sitjande - ein eldre mann med langt kvitt skjegg
Fader Samaan For nesten 40 Ă„r sidan var det ein mann som brydde seg om zabbaleenarane, eller sĂžppelfolket. Han heitte Samaan. – Gud bad meg kysse hendene deira og sette sko pĂ„ fĂžtene deira, seier han.
Publisert 13. jan. 2023
Av BjĂžrn HĂ„kon Hovde og Joel-News International
Foto Det egyptiske bibelselskap
Bibeldagen 2023

Kvar morgon ved soloppgang forlÚt over 7000 sÞppelsamlarar Mokkatam med hestevogner eller i smÄ lastebilar. Dei dreg inn til Kairo, der dei samlar saman over 13 000 tonn avfall frÄ nesten 17 millionar innbyggarar. Avfallet tek dei med seg heim, - der kvinner og barn sorterer sÞppelet i haugar med organisk og uorganisk avfall. Organisk sÞppel blir brukt til Ä mate husdyra som streifar rundt i gatene.

Det var ei tid dÄ det verka som om livet stod stille for sÞppelfolket. Ingen brydde seg om dei, dei var utstÞytte og rekna som ureine, fordi dei handterte avfall og levde mellom grisar.

Fader Samaan

Men sĂ„, for nesten fĂžrti Ă„r sidan, var det ein mann som brydde seg – fader Samaan.

– DĂ„ eg fĂžrst kom til sĂžppelbyen, og stod ved inngangen til den fĂžrste gata, sĂ„g eg at alle heimane var laga av teltduk. Folka hadde ikkje stolar Ă„ sitte pĂ„. Dei sat pĂ„ papp pĂ„ bakken. Det var ikkje opparbeidde vegar, ikkje straum eller vatn. Stanken frĂ„ dei daude dyra var frykteleg. OmrĂ„det var ikkje eigna for menneske. Likevel blei eg eigentleg ikkje sĂ„ pĂ„verka av alt dette. Det som verkeleg gjorde inntrykk pĂ„ meg, var vissa om at alle desse menneska trong Kristi nĂ„de. Det andre spelte mindre rolle, seier han.

Denne erkjenninga brende seg inn i fader Samaans hjarte. Der og dÄ bestemde han seg for Ä bli Guds reiskap for endring. Han skulle vasse gjennom grisebingar og bokstaveleg talt trekke folk opp av gjÞrma, og presentere dei for Guds kjÊrleik.

– NĂ„r eg gjekk ut for Ă„ invitere folket til Ă„ kome og hĂžyre om Gud, gĂžymde dei seg i grisebingane. Eg pleidde Ă„ gĂ„ med sandalar, og til tider klarte eg ikkje fĂ„ fĂžtene opp av gjĂžrma. DĂ„ sa Gud at eg skulle bruke stĂžvlar. Den andre tingen han fortalde meg, var Ă„ ta med ei lommelykt - for det var sĂ„ veldig mĂžrkt over alt.

– SĂ„ stakk eg buksene ned i stĂžvlane og tok med lommelykta for Ă„ spore opp menneska som budde her. Dei var engstelege, og det var ikkje lett for dei Ă„ gi seg til kjenne. Men Gud bad meg kysse hendene deira og deretter hovudet. Dersom dei framleis ikkje ville kome, bad Gud meg om Ă„ ta med sko og sette pĂ„ fĂžtene deira: «DĂ„ vil dei verkeleg bli skaka, og sĂ„ skal dei fĂžlgje deg.»

– Alt dette lĂŠrte eg av Den heilage ande. Han fortalte meg korleis eg skulle gĂ„ fram for Ă„ vinne tillit mellom menneska her, fortel Samaan.

Motiv frÄ den stÞrste kyrkja i Midtausten - grottekyrkja i Mokkatam med 20 000 sitteplassar.

Ei kyrkje for 20 000

Etter kvart som talet pÄ truande i Mokkatam vaks, blei det tydeleg at zabbaleenarane trong eit gudshus. I 1986 kom ein arbeidar til Ä sleppe ein stein pÄ bakken. Steinen fall ned i ei naturleg hole, og dÄ visste dei at Gud hadde svara pÄ bÞnene deira.

I hola lÄg det tusen Är gamal stein- og fyllmasse. Faraoane hadde i gamal tid henta stein herifrÄ for Ä bygge pyramidane.

Ein del hÄna fader Samaan for dei store visjonane hans, og spurte han om steinane betydde meir for han enn sjeler. Men det han gjorde, var Ä fÞrebu ein stad som ein dag skulle gi plass til over 20 000 menneske. Han hadde fÄtt ei oppgÄve av Gud, og kvar avgjerd skjedde i lydnad mot oppdraget han var gitt.

I dag er grottekyrkja med 20 000 sitteplassar berre ei av fleire store kyrkjer i sĂžppelbyen.

– I denne bydelen har vi Midtaustens stĂžrste kyrkje. SvĂŠrt mange som kjem hitmanglar Guds ord. Det gjeld bĂ„de dei fattige kristne, men ĂČg muslimane som kjem til oss og er nysgjerrige pĂ„ evangeliet.

– Med hjelp frĂ„ Bibelselskapet og internasjonale bibelvener fĂ„r vi hjelp til Ă„ legge Bibelen i hendene pĂ„ dei kristne i Kairo, seier han.

Mange mirakel

Dei siste tiÄra har det skjedd mange mirakel pÄ Mokkatam-fjellet. SmÄ hytter er erstatta med murbygningar. Gatene er asfalterte. Barna leikar framleis blant sÞppelet, men no har dei fÄtt framtid og von. Ei sann endring har funne stad:

Det er bygd skular, medisinske klinikkar og kyrkjer. I hjartet av sÞppelbyen finn vi fagskulen der det blir undervist i saum og strikking, treslÞyd og anna handverk. Kvar gjenstand som blir laga her, har ein verdi og eit bruksomrÄde. Eit populÊrt produkt er gravdukane, som blir brukte pÄ kistene ved gravferder, og som sÊrleg dei unge gutane har blitt ekspertar pÄ Ä lage.

«Effektiviteten til zabbaleenarane sitt resirkuleringssystem har fĂ„tt internasjonal anerkjenning. Det er langt meir effektivt enn samtlege moderne «grĂžne» anlegg. Folket i sĂžppelbyen resirkulerer 80 prosent av alt avfallet dei samlar inn, mens dei fleste vestlege renovasjonsselskap berre oppnĂ„r Ă„ resirkulere rundt 20–25 prosent av avfallet.»

-

Zabbaleenarane har etablert eit kreativt system for sÞppelsortering: Plast, metall og papir blir samla kvar for seg. Plastmateriale blir senka ned frÄ hustak og fÞrte inn i gjenvinningsrom. Her blir han smelta og resirkulert. Trass i den sterke stanken av brennande plast, er folk ivrige etter Ä jobbe, og dei gjer sÞppel om til brukbare gjenstandar.

Internasjonal anerkjenning

Effektiviteten til zabbaleenarane sitt resirkuleringssystem har ogsĂ„ fĂ„tt internasjonal anerkjenning. Det er langt meir effektivt enn samtlege moderne «grĂžne» anlegg. Folket i sĂžppelbyen resirkulerer 80 prosent av alt avfallet dei samlar inn, mens dei fleste vestlege renovasjonsselskap berre oppnĂ„r Ă„ resirkulere rundt 20–25 prosent av avfallet.

I sÞppelbyen strÞymer folk til fader Samaan og kollegaene hans nÄr dei vandrar mellom husa og forkynner evangeliet om kjÊrleik og medkjensle. Fader Samaan blir ofte overaust med spÞrsmÄl om forbÞn. Arbeidet krev stor tru, men Gud openberrar seg ved mirakel, teikn og under.

Fader Samaan har har alltid vore visjonÊr. Han trekker seg med jamne mellomrom tilbake til Þrkenen utanfor Kairo. Der har han ein visjon om Ä bygge ei kyrkje med plass til 5000, og eit retreatsenter for zabbaleenarane, slik at dei kan forlate sÞppelbyen og fÄ ein pause frÄ det harde kvardagslivet.

Trass i dei mange oppgÄvene Samaan har for den store kyrkjelyden i sÞppelbyen, set han alltid av tid Äleine med Gud. Han veit at Gud reiser opp arbeidarane sine. «Ein sÞppelsamlars oppgÄve er Ä samle avfall frÄ storbyen. NÄr ein av dei kjenner Kristus, blir han eit lys for verda der ute. Utan eingong Ä evangelisere, er heile livet hans eit vitnesbyrd.»

«Her lÊrte eg at eg ikkje berre er ein sÞppelsamlar. Gjennom Jesus har eg forstÄtt at arbeidet mitt har stor verdi. No er eg evangelist. NÄr folk kjem til meg, kan eg fortelje dei om korleis Jesus forandra livet mitt.»

Adel Gad El Karim, tener i kyrkja i Mokkatam. -
Ei av dei mange kyrkjene i Mokkatam, sĂžppelbyen i Kairo.

SĂžppelsamlarane er evangelistar

Trass i at desse menneska framleis opplever forakt i storsamfunnet, trur fader Samaan at dei vil bli brukte av Gud til Ă„ omvende heile folket i Kairo.

– Vi [Den koptiske kyrkja] kan ikkje nĂ„ alle menneske, for vi opererer sĂ„ avgrensa. Vi har messer og mĂžter i kyrkjene vĂ„re. Men sĂžppelsamlarane kan nĂ„ alle menneske i Kairo. Gud har valt dei til Ă„ vere ei velsigning for folket i Egypt.

NÄr sola gÄr ned over Mokkatam-fjellet torsdag kveld, lÚt sÞppelsamlarane avfallet ligge i gatene. DÄ strÞymer dei inn pÄ omrÄdet til Grottekyrkja. Her samlast dei til ei stund med bÞn, bibelstudium og undervisning.

– Her lĂŠrte eg at eg ikkje berre er ein sĂžppelsamlar. Gjennom Jesus har eg forstĂ„tt at arbeidet mitt har stor verdi. No er eg evangelist. NĂ„r folk kjem til meg, kan eg fortelje dei om korleis Jesus forandra livet mitt, seier Adel Gad El Karim, som tener i kyrkja.

Å forandre liv og peike ut vegen til Gud er mĂ„let for fader Samaans liv. I sĂžppelbyen er han ein Ă„ndeleg leiar, og han blir sett pĂ„ som far for heile folket. Her er han sjelesĂžrgjar, dommar og ven.

Heile livet har han levd i si daglege bÞn: «Meir av deg og mindre av meg.»

– Dette er vĂ„r tid til Ă„ forandre verda, seier fader Samaan.

– Vi treng Ă„ grĂ„te, skrike, streve og Ă„ be dag og natt. Og Herren vil halde oss oppe gjennom Den heilage ande. Vi snakkar ikkje berre om Jesus i ord, men vi erfarer han ogsĂ„ gjennom mirakel. PĂ„ den mĂ„ten fĂ„r verda sjĂ„ Guds storverk, og verda vil kome tilbake til Kristus, seier han.

«Vi treng Ä grÄte, skrike, streve og Ä be dag og natt. Og Herren vil halde oss oppe gjennom Den heilage ande. Vi snakkar ikkje berre om Jesus i ord, men vi erfarer han ogsÄ gjennom mirakel. PÄ den mÄten fÄr verda sjÄ Guds storverk, og verda vil kome tilbake til Kristus.»

- Fader Samaan